Maagzweren bij paarden: van vage klachten tot gerichte behandeling

Maagzweren, ofwel equine gastric ulcer syndrome (EGUS), zijn een vaak onderschat probleem in de paardensector. Ze komen voor bij zowel sportpaarden als recreatieve paarden en pony’s. De klachten zijn vaak subtiel, maar kunnen een grote impact hebben op het welzijn en functioneren van het paard. Verminderde prestaties, gedragsveranderingen of vage buikklachten kunnen wijzen op maagproblemen.Gastroscopie is het enige onderzoek dat maagzweren met zekerheid kan vaststellen. Daarbij wordt een flexibele camera via de neus en slokdarm tot in de maag gebracht om de volledige maagwand te inspecteren. "Het is een eenvoudig, maar zeer waardevol onderzoek," zegt dierenarts Mounia van EquiMove. "Zonder gastroscopie behandel je eigenlijk blind."

Vage signalen, duidelijke oorzaak?

De symptomen van maagzweren zijn vaak weinig specifiek en kunnen sterk variëren per paard. Sommige paarden eten minder enthousiast of worden kieskeurig in hun voederopname, terwijl anderen juist onverklaarbaar gewicht verliezen ondanks een ogenschijnlijk normaal rantsoen. Een doffe vacht, milde koliekklachten of veranderingen in de mest kunnen ook voorkomen. Daarnaast zien we geregeld gedragsmatige signalen, zoals prikkelbaarheid bij het opzadelen of aansingelen, verminderde werklust onder het zadel, tandenknarsen, frequent gapen of vaker liggen dan normaal.

“Wat we vaak zien is een combinatie van signalen die elk op zich mild lijken, maar samen een duidelijk beeld geven,” zegt Elien, dierenarts bij EquiMove. “Als eigenaar voel je meestal dat er iets niet klopt. Niet elke klacht vraagt meteen om een gastroscopie, maar bij aanhoudende of typische symptomen is verder onderzoek absoluut aangewezen.”

Maagzweren bij paarden worden onderverdeeld in twee hoofdtypes:

- ESGD (Equine Squamous Gastric Disease): zweren in het niet-kliergedeelte van de maag, vaak gelinkt aan overmatige zuurproductie of fysieke stress zoals trainen op een lege maag.

Maagzweren in het niet-kliergedeelte van de maag

- EGGD (Equine Glandular Gastric Disease): zweren in het kliergedeelte van de maag. Deze zijn complexer, ontstaan door verminderde mucosale bescherming en reageren vaak moeilijker op standaardbehandeling.

Maagzweren in het kliergedeelte van de maag

De ernst wordt bij gastroscopie gescoord van graad 0 (geen letsels) tot graad 4 (ernstige ulceratie). Type en graad van de letsels bepalen samen de keuze van behandeling en opvolging.

“Zonder gastroscopie weet je niet welk type of welke graad van zweren je aan het behandelen bent,” zegt Elien. “Pas met een duidelijke visuele diagnose kun je echt gericht en doeltreffend ingrijpen.”

Een succesvolle behandeling bestaat meestal uit een combinatie van medicamenteuze therapie en aanpassingen in het management. Medicatie omvat doorgaans omeprazole, een protonpompremmer die de zuurproductie onderdrukt. Minstens even belangrijk is het optimaliseren van het rantsoen en het stalmanagement: continue toegang tot ruwvoer, het vermijden van lange periodes zonder voeding, aangepaste trainingsopbouw en het beperken van stress zijn cruciale factoren voor blijvend herstel.

“Alleen medicatie volstaat zelden,” benadrukt Mounia. “We kijken altijd naar het totaalplaatje. Wat veroorzaakte de zweren, en hoe kunnen we de omstandigheden structureel verbeteren om herval te voorkomen?”

EquiMove biedt gastroscopie aan huis aan, een bewuste keuze. “Een paard dat in zijn vertrouwde omgeving blijft, blijft rustiger tijdens het onderzoek,” legt Elien uit. “Dat maakt de procedure vlotter en de beelden vaak beter interpreteerbaar.”

Bij tijdige diagnose en een goed uitgewerkte aanpak herstellen de meeste maagzweren vlot. Vaak is er binnen twee tot drie weken al een merkbare verbetering zichtbaar in gedrag, eetlust en prestaties. Met blijvende aandacht voor voeding, training en stressmanagement, is herval goed te voorkomen.

“Het is enorm dankbaar werk,” besluit Mounia. “Zodra de pijn weg is, zie je het paard echt openbloeien – fysiek én mentaal.”

Maagzweren zijn geen uitzondering, maar hoeven ook geen blijvend probleem te zijn. Met tijdige herkenning, correcte diagnostiek en een gerichte aanpak herstel je niet alleen de maaggezondheid, maar ook het comfort, de prestaties en het welzijn van je paard.